Saturday, June 25, 2011

Kachin refugee news from kachin land update

Hpyen Hprawng Yen Shiga

Sunday, June 26, 2011
Wunpawng Ninghtoi Hpyen Tsinyam Hkrum Masha Lakawn Hpung (WPN) kaw na lu la ai Mungdan kata na Refugee Update shiga shana dat ai lam (Ndai Shiga ni gaw 23/6/2011 ya shani hpang jahtum lu da ai shiga ni re.
Ninghtoi: 25/6/2011

WPN kaw na lu la ai Mungdan kata na Refugee Update shiga shana dat ai lam (Ndai Shiga ni gaw 23/6/2011 ya shani hpang jahtum lu da ai shiga ni re.

Ya ten, hpyen hprawng hprawng ai hta;

Matsing: : Wang tep hta MD ngu ka da ai gaw Myen Hpyen Dap nga ai
shara hpe madun mayu ai
Area (1): : Man Maw – Myitkyina maw daw mayan la pai la hkra na mare kahtawng ni;

Moe Mawk kaw na Wa Wang, Chyahkan Dap (MD), Deng (17) (Nam Hpak Hka) (MD), Da Sai (MD) ta hkaw hka sin ai post, Da seng (MD) maw daw lam kata, Mai Sak Kawng (MD), Myo Thit (MD), Kung Law (MD), Ta Lee, Num Lang (MD), Wu Htang Yang, Daw Hpum Yang (MD), Ding Ga Yang, Hka La Yang (MD), Lai Mawk Yang (MD), Dun Hkung Yang, Laja Yang (MD), Na Lung (MD), Hka Ya Pa, Madi Yang, Nam San Yang (MD), Loi Lung Awng Ja (MD) madaw lam kata, Hka La (MD), Ningpawn, maw daw lam a la pai maga kata de na Ban Sau, Da Law (MD), Seng Mai, Galang Ja, Nyawng Pin Tha (MD) mali hka kau, Rawt Jat (KIA ni, Kang Dau Yang (MD) , Mali Yang (MD), Ja Pu (MD), Ja Hta (KIA), Kagam (MD) kang dau ntsa, Sama (MD)Dabak mare ntsa, Pa Jau (MD) maw daw lam kata, Na Hpaw (MD), Dabak (MD), Katsu (MD), Ga Ra Yang (MD), Sam Pai (KIA), Shwi Nyawng Pin (MD), Awng Mye Nyit, Awng Mye Thit, Hka Shi

ndai maw daw lam ni a la pai la hkra na mare kahtawng ni, maw daw lam kata na mare kahtawng mung shawa masha ni malawng maga gaw Myitkyina, Wai Maw hte ni ai ni MKA, WM de, Miwa jarik hte ni ai ni Miwa jarik de, Man Maw-Moe Mawk hte ni ai ni mung MM, MM de hprawng shajang mat ma ai majaw mare buga ni hta gaw katsi katsang rai nga sai.

Area (2): : Wai Maw – Sadung – Kan Pai Ti maw daw lam
Ndai maw daw lam mayan na mare n kau mi hta mare masha ni gaw shani nta wa, shana gaw nam de hprawng yup rai nga ma ai. Nkau Wai Maw, Myitkyi na myu de yu mat wa nna, nkau gaw Miwa hkran maga de hprawng ma ai.

Area (3): : Shwigu township (Dung 5) gin ra grup yin (Gap Hkat ai shara)
Pang Hkawn Yang,Gau Gwi Pa,Ban Dang, Si Sat (Majan byin ai gira) na kahtawng mare masha ni gaw ya ten nam mali kata rawng taw nga ai gaw marai 500 jan ai lam chye lu ai. Ndai ginra ni gaw myu hte mung tsan, Miwa ga jarik hte mung tsan re ai shara ni re.

Area (4): : Man Maw – Nam Kham maw daw lam mayan ginra (Sinpraw G/w G/j a shara rai nga ai U Lang Pa Ginwang ginra)
14, 15,16/6/2011 laman Sam Mung (Northern) Man Kang, hte Man Wing Lup Wa Kawng kaw Myen Asuya Hpyen Dap ni hku nna mung shawa ni hpe gap sat ai majaw Man Kang, kadaw kawng, yang wu, gawng ngu yang, namhka, pung ling ding sa, ding hkru, hka nu yang, man mun, hka hkye, bau noi, lagat daw, kai htik, maw swi, awng lawt yang, maw swi jawng kawng, chyam ga (pa masawn daw) mare (16) na 1400 daram – hte Man Wing a maga –Nawng Tau hte ni ai Sam Pa mare kaba ni ) hkan na mung mare masha (1000) mi jan yawng pawng yang (3000) hkawt gaw Miwa hkran Nawng Tau Pa mayan na mare ni hte Nmau hka a Miwa hkran na mre ni hkan hprawng shingbyi nga ma ai.

Area (5): : Myitkyina – Sumpra Bum maw daw lam mayan na mabyin shiga n lu la

Area(6): : Sam Mung (ding dung) Dap Ba (4) ginra grup yin na ni Muse (Sam Mung) hte Shwili de hprawng

Area (7): : Dap Ba (3), shawng ningnan gap hkat ai Sang Gang – Bum Sen Bum grup yin ( Sin Lum Bum Ginwang Daw kata na= Moe Mawk Township) mabyin masa

(1) Man Maw – Loi Je maw daw lam mayan na Kung pi, Sin lum kaji, Sin lum kaba, Pang mu,Law Mun, Maru, Hka Ya mare na kahtawng masha ni yawng hprawng ma sai. Maru hte Law Dan mare (2) sha ngam ai. Ya gaw ndai mare (2) gaw gara de hprawng na mung yak ai masa rai taw ai.

(2) Gau Ri Krung na mare kahtawng (40)daram hte Nmawk – Loi Je lam mayan na mare kahtawng (Law Dan mare hte Maru Kahtawng hta lai nna) mare (10) daram na masha ni yawng hprawng mat ma sai.

(3) Mai Ja Yang gaiwang kata na mare (26) kaw na dinggai dingla, ma kaji, ma kanu ni gaw Shwi li, Jang Hkawng, La Ying (Loi Je hte ep), Hpyin Chan, Yin Jang de n kau mi hprawng ai.

(4) Gauri krung na mare ni gaw (1) Kumba, Naw Hpra, Nga Hkyi Yang makau na nam, hkau na pa hkan nga jawng nga. (2) U Ra Pa, Nhkawng Pa, Hka Nan Yang hkan but de nga, (3) Jahkai, Mahtang, Na Ya Pa, Prang Hkudung mare makau hkan, nkau nam maling kata hkan hprawng nga jawng nga ai. (4) Seng Mai Pa hte (5) Mai Ja Yang mare ni hta mung n kau hprawng du nga ai. Gau Ri Krung na hprawng ai masha yawng pawng yang Wunpawng Ninghtoi Hpyen Tsinyam Hkrum Masha Lakawn Hpung (WPN) kawn 22/6/2011 ya shani hpang jahtum lu shinggyin da ai jahpan yawng 2673 rai sai (Miwa hkran na n lawm ai)

Ndai laman laja lana gap hkat ai lam n nga ai raitim dap pram gasat ai lam gaw nga ai madang re. Raitim, buga masha ni tinang dum nta buga de bai nhtang wa na matu shim lam n nga shi ai. Dai majaw masha 20000 (mun lahkawng) jan gaw mare buga kaw na hprawng koi yen hkawm nga ma ai. Nta de mung n mai wa, lu sha gaw kadawn wa rai nna jam jau hkrum nga sai

Ya ten maw daw lam ni:
· Loi Je – Man Maw madaw lam mahkrai hten mat ma sai majaw seng ke ni sha mai lai sai.

· Man Maw- Myitkyina Maw daw lam ni mung mahkrai hten mat ma sai majaw maw daw kaji ni sha lai sai. Maw daw ni mung daw hte daw sa hkrat rai nna nga ai.

· Miwa ga de jinghku ni hkan sa shingbyi nga ai ni, tinang hkrai chye ai hku nta gawk ni sa shap nna lagu rawng nga ai ni hpe mung seng ang ai mare slg ni, asuya slg ni kawn nanhte mungdan de majan sim sai, wa manu nga na tsun hkrum ai lam ni nga nga ai. Wa manu nga atik anang sa gau ai lam gaw n nga tim, n kam nga hkra, nga n-gwi hkra tsun shadut ai zawn re lam ni nga ai majaw nkau mi gaw tinang mungdan hkran jarik mayan na mare ni de wa nna shingbyi nga ai.

Wunpawng Ninghtoi Hpung kawn Dang Di ai Made San Shinggyin Da ai Mungdan Ting Na Hpyen Hprawng Masha Jahpan (Estimate)15156 rai sai.

Matsing: Man Maw – Myitkyin na lam mayan na gara de mung nhprawng ai tinang mare kaw sha nam de makoi rawng nga ai mare ni gaw, Npawn, Ban Sau, Seng Mai Mare ni rai ma ai. (Hprawng makoi nga ai ni a jahpan nlu ai)Hpyen Hprawng Tsinyam Masha ni gaw du jat ding yang rai nga ai.

1. Laiza kaw du wa ai Hpyen yen ni gaw lawu na mare ni kaw na rai nga ai.

(1) Dingga
(2) Lai Mawk Yang
(3) Daw hpum Yang
(4) LaimawkYang
(5) Dinghkung
(6) Laja Yang
(7) Na Lung
(8) Hka ya
(9) Shadan Pa
(10) Madi Yang
(11) Awng Ja Yang
(12) Chying Nang Zup
(13) Nam San Yang
(14) Ban Dawng
(15) Ban Sau
(16) Hka La
(17) Ja Pu
(18) Mai Sak Pa
(19) Lamai Yang
(20) Mung Lai Hkyet
(21) Na Ru
(22) Hpa lap
(23) Gang Dau
(24) Mali
(25) Ja Hta
(26) Katsu
(27) Dabak
(38) Ga Ra yang

2. Dap Ba (3) Ginra (Sinpraw Ginwang Ginjaw) ngu ai, Mai Ja Yang, Seng Mai Pa, Nhkawng Pa, Mahtang hte Miwa hkran de hprawng ai mare ni gaw Sin Lum Bum Ginwang Daw ngu ai kata na mare ni re. Lawu na mare mying No. I, II, III ni yawng gaw Sin Lum Bum Giwang Daw na mare ni re.

I: : Gau Ri Krung ngu shamying ai lawu na mare ni;

(1) Chyahkan Dap
(2) Munghka
(3) Loi Lung
(4) Mung Loi
(5) Kawng Ra Zup
(6) Hkai Bang
(7) Maru Ying Sung
(8) Mazup Pa
(9) Balawng Kawng
(10) Munghka Pa
(11) Prang Hkudung
(12) Sang Gang (9/6/11 ya shani majan byin ai majaw asak lawt daw
sha hprawng wa ai mare masha ni)
(13) Hpakawn
(14) Sama Yang
(15) Law Hkum
(16) Manda
(17) Mandau
(18) Kadaw
(19) Hkarawm Kawng
(20) Kungpyi
(21) Jahkai
(22) Na Ya Pa
(23) Nga Hkyi Yang
(24) Je Gau Hka Nan
(25) Mai chyu
(26) Bum wa
(27) Hkring wawm
(28) Dum hpawng
(29) Kum ba
(30) Hpyi Di
(31) La Ne

II: :Loi Je – Sin Lum – NMawk (Moe Mauk) lam mayan na mare ni

(1) Sin Lum Kaji
(2) Law Mun
(3) Pang Mu
(4) Sin Lum (MD)
(5) Sin Lum Kaba
(6) Hka Ya Pa
(7) Maru
(8) Pang Shan
(9) Nhprang Zup
(10) Byeng Wai
(11) Yaw Yung (MD)

III: :Sadung Bum Ninghtawn na mare ni:
(1) Kawng Ja
(2) Hka Nan
(3) Sut Mai
(4) Nam Ngawn
(5) Zi Hpak Kum
(6) Wa Sik
(7) Zing Rau
(8) Mung Hkying
(9) Sut Ngai Zup (Mai Bat)
(10) Sam Kawng Ja
(11) Dun Hkung

Ndai mare ni yawng gaw Sin Lum Bum Ginwang Daw kata na hpyen hprawng hprawng ai mare ni re. Sin Lum Bum Ginwang Daw gaw matut mahkai hkrun lam yak dik ai ginra re. Ndai Ginwang Daw kaw mare kaji, kaba yawng pawng yang (72) nga ai re.

Hpyen Hprawng Masha Jahpan n lu la ai gaw;

(1) Tinang mare kaw sha Nam de hprawng makoi hkawm ai mare masha ni a jahpan n lu shi ai.

(2) Myo kata de hprawng ai ni a jahpan atsawm hkrak lu la na yak ai.Miwa Mung kata de Hprawng yen mat ai ni a masha jahpan mung lu la na yak ai.

Ndai Nam kata hprawng ai ni, Myu mare de hprawng ai ni, Miwa ga de hprawng ai yawng ntsa lam tawt maram yu yang 20000 – 30000 lapran gaw nga nhten ngu maram lu ai. Lai Za hte Sinpraw Ginwang Ginjaw (Dap Ba (3)) ginra pawng yang 15000 jan rai wa ai. Lama na majan ndai hta na du wa yang gaw Sinpraw Ginwang Ginjaw(Dap Ba) Ginra hta sha pyi gaw naw population 70000 daram nga ai. Ya gaw yawng n hprawng shi ai. Jam Jau Tsin Yam hkrum na masha gaw mungdan ting rai yang gaw Sen kaba lam rai wa na shadu ai. Raiyang Shang Lawt Ginra hta gaw Ginwang Ginjaw ngu na Sinpraw, Sinna, Dingdung, Dingda, Ginjaw Ginra ngu nna (5) garan da ai.

(1) Sinpraw Ginwang Ginjaw (Dap Ba (3) Ginra) gaw Man Maw,Man Je, Shwi Gu, Man Wing, Sin Lum, N’Mawk ni yawng lawm ai ginra re.

(2) Sinna G/w G/j (Dap Ba (2) ginra) gaw Hugawng Danai, Hpakant ginra yawng re.

(3) Dingdung G/w G/j (Dap Ba (1) Ginra) gaw Sumpra Bum, Hka Hku Uma Ga, Potao Mali Hkrang Wa Lawng ni yawng lawm ai re.

(4) Dingda G/w G/j (Dap Ba (4) ginra) gaw Lahta Sam Mung, Kut Hkai,Muse, Nam Kham, Mung Baw ginra ni yawng lawm ai.

Hpyen hprawng tsinyam hkrum masha ni hta byin nga ai mayak mahkak ni:

· – Lanam ndam re majaw machyi makaw law wa ai, (hkali, tuk kwi, kan mase, sai tsaw ana hte waw wa ai lam ni law byin ai.)
· — Ma ni hta mung kan mase hte waw waw, jahkru ai lam ni law byin nga
· – Yi, Hkau na hkan mam, hkai n mai n lu hkai kau da ai ni mung myit pu myit tsang ai.
· – Myit tsin yam hkrum ai majaw sai tsaw ana byin masha malawng maga re.
· – Ma ni mung jawng n lu lung na myit tsang nga ma ai.
· – Malu masha kadawn ai mang hkang ni byin nga ai hku re.
· – Hpyen hprawng ni hta family income n nga ai majaw myit htum, jam jau nga ai.

“Wunpawng Ninghtoi” Hpyen Tsinyam Hkrum Masha Lakawn Hpung kawn nna gaw Sinpraw Ginwang Ginjaw (Dap Ba (3) Ginra) kata na hpyen hprawng masha ni hpe madung yu hparan, garum shingtau nga ai hku re.

1. WPN kaw lit la galaw nga ai lam ni:

Ya ten du hkra WPN gaw tinang buga masha ni lu ai made jawm garum shingtau ai garum ningtum n-gu, malu masha, tsi mawan ni hpe madung la nna, garum shingtau nga ia. NGO, Funder loi li lu na matu ga sadi jaw da ai INGO langai sha nga ai hku re. Hkam ja lam hta garum ai wuhpung langai mi kaw na sut 1000 mi garum hkap la lu ai. Hkali tsi hte dat sa ni garum na ga sadi lu da ai. Kaga personal garum alu jaw ai lam ni sha naw nga ai hku re.

(1) WPN kawn tinang buga na mai byin ai hku gayin, hkoi nna Refugee ni a matu ra nga ai N-gu, tsi mawan, malu masha, hpun palawng, nba, ni hpe garum sa ya taw ng a ding yang re. Ra ai lam mung sha ara ding yang rai nga majaw WPN nig aw ndang wa sai.

(2) Hkau Na Ga Tsun Ga La Hkai Masing hpang taw nga ai. (For Food Security Plan) Hkau na kachyi mi mung n lu hkai jang aten galu hta grau jam jau na hpe makawp maga ai masa hku na galaw ai.

22/6/2011 ya shani kawn WPN ni hku nna Gau Ri Krung na hkau na tsep kawp rai n lu hkai shi ai Gau Ri Krung mare kahtawng (12) – Kawng Ra Zup, Hkai Bang, Maru, Loi Lung, Munghka, Balawng, Prang Hkudung, Man dau, Man da, Kadaw, Hkarawm Kawng, Hpakawn mare ni kaw hkau na ga tsun ga la hte jawm hkai ya na matu (WPN kawn masha n-gun, hkau na n galau shi ai ni hpe galau na na htu jak sau, lu sha, n-gu) ni hpe garum jaw nna galaw hpang nga sai.

(3) Ya ten Dap Ba (3) Ginra (Sinpraw Ginwang Ginjaw) kata na hpyen hprawng hprawng ai mung masha ni gaw dum bri dum bra hkrup ai, ni nawn ai kaw ang ai hku mi machyu nna, nam maling hkan hprawng ai ni gaw hprawng rai taw nga ai majaw hkrun lam matut mahkai mung nau n yak, shim mung loi shim re ai shara hta seng ang ai seng ang Shawng Lawt Uphkang dap kaw nna Gau Ri Krung kaw Camp (Dabang) shara (3) jahkrat ya nna galaw na hku lajang nga ai. Seng Mai Pa kaw laika sharing jawng kaw mung dabang (1), Mai Ja Yang kaw (1) nga jang yawng pawng yang dabang (5) rai wa na re.

(4) Lai Za (Ginjaw Ginra) maga de gaw mare kata na, jawng, gawk nu, naw ku jawng wang hkan dabang galaw ai hkure.
Hpa majaw dai hku galaw ra ai ta nga yang, hkrun lam matut mahkai yak ai, shanhte nga ai shara ni gaw shim lam n nga ai, sa du gawan gatsan na matu yak ai, malu masha htaw wa htaw sa yak ai, ndai zawn re mayak manghkang ni nga ai majaw camp hpe masat na hkyen ai.

Hpyen Tsinyam Hkrum Masha ni madung shanu na ginra dabang ni: Dap Ba (3)(Sinpraw G/w G/j) kata na dabang ni.
1. IDPs Camp – 1 – Kumba, Nawhpra, Ngahkyi Pa
2. IDPs Camp – 2 – U Ra Pa, Nhkawng Pa, Hkan Nan Yang
3. IDPs Camp – 3 – Jahkai, Mahtang, Na Ya Pa, Prang
Hkudung
4. IDPs Camp – 4 – Seng Mai Pa
5. IDPs Camp – 5 – Mai Ja Yang

WPN a shawng lam masing

(1) Aten galu a matu malu masha jahting ai masing ni hpe matut galaw sa wa na.

(2) Ma shangai hkyen ai, ma shangai na ma kanu num ni hte ma kanu ni hpe mung lak san yu garum ai lam ni galaw nga ai. Ma shangai ya ai mung lawm sai. Ma kanu ni hte ma kaji ni hpe shim ai shara ni de htawt sit la ai zawn re ni galaw nga ai.

(3) Hpyen Hprawng dabang atsawm hpaw da lu jang dinghku kata ra kaji hparan lu ai baw bungli lama ma lu hkra lajang ya ai lam ni hpe mung matut galaw mat wa lu hkra yaw shatawng shada shajin da ai.

(4) Hpyen Hprawng ai buga masha ni hta myit tsin yam mang hkang hpe tsi lajang ya ai masing ni hpe mung galaw lu hkra hkyen lajang taw nga ai lam nga ai.

(5) Tsi tsi gawn lajang ai lam ni matut galaw sa wa na.
WPN ni hku nna Hpyen Tsinyam Hkrum Masha ni hpe lak san yu gawn lajang garum na matu shamu shamawt nga ga ai re. Tinang buga hta tinang lu ai made hte shawng hpang nna galaw ai amu re majaw ra n rawng hkra garum madi shadaw lu ai lam n nga shi ai.

Hpa Majaw Mung Mare Masha Ni Hprawng Ma Ai, Bai nhtang Wa Na Matu N Gwi Ai?

Ndai zawn zingri zing rat hkrum na hkrit ai majaw;

15/6/11 ya shani Man Kang mare kaw na mare masha marai (4) hpe shang lawt mung shawa hpyen la re ngu nna rim, jep adup zing ri ai lam galaw ai. Langai hpe gaw dat dat sai. Ngam ai (3) hpe gaw gara de tawn kau ai ya du hkra n chye ai. “Han Hkyet Mare, cha padi mare” man je lahta kaw mung mare masha ni hpe gap sharu hkawm ai kaw gum gai langai (1) hte kashu hpe nta kata na pru wa ai chyinghka lam kaw gap sat kau ai. Mare de sengke jawn shang wa ai, Sam yan la hpe mung hkap gap kau ai , madu jan gaw dai shara kaw nan kalang ta si mat, madu wa gaw man maw tsi rung kaw du nga ai shiga na lu.

Man wing mare shinggan kaw na lup wa kawng (hkyi ya dabang) kaw mung Myen Asuya Hpyen la ni wa gap sharu ai majaw (1) Sam la – Chyai ye, (2) mi wa la kasha 1, (3) Jinghpaw la – Lazing La ngu ai ni marai (3) gaw hkala nna, (4) Nhkum Zau Bawk ngu ai wa si mat ai.

Ndai zawn mung mare masha ni hpe mung zingri sat nat ai majaw mung mare masha ni tinang a mare buga hta kadai n-gwi nga mat nna hprawng mat ma sai.
Dai ning gaw lama majan n byin tim mung mare masha ni yi sun, hkau na n lu hkai kau da ai sha hprawng ra ai majaw lu sha kadawn ai mang hkang kaba byin lu ai.
Myu sha magam bungli hta,

“Wunpawng Ninghtoi” Hpyen Tsinyam Hkrum Masha Lakawn Hpung WPN
Posted by Kachin Center at 2:25 PM

https://bugashihtawn.wordpress.com/

Thursday, June 2, 2011

Refugees' claims of torture in Malaysia

Malaysia Mungdan hta e shanu nga ai Jinghpaw wunpawng myusha ni KDO-KRC Kachin Development Organization (20) Ning hpring poi lamang galaw

  KRC Ningbaw Sum Hka La Seng Poi Amu madu Shd. Hpaude Jaw Tu Hkawng & Shy. Maru Lu Lu Seng Poi Shabyin Shatai Komiti